مَنْ ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَیُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافًا كَثِیرَةً ۚ وَاللَّهُ یَقْبِضُ وَیَبْسُطُ وَإِلَیْهِ تُرْجَعُونَ

کیست که به خدا «قرض الحسنه‌ای» دهد، (و از اموالی که خدا به او بخشیده، انفاق کند،) تا آن را برای او، چندین برابر کند؟ و خداوند است (که روزی بندگان را) محدود یا گسترده می‌سازد؛ (و انفاق، هرگز باعث کمبود روزی آنها نمی‌شود) و پاداش خود را خواهید گرفت.

سوره بقره - آیه 245

سنت قرض و دستگیری در ایران از قدمت بالایی برخوردار است و تاریخ گواهی است بر خصلت گذشت و دستگیری ایرانیان.از احادیث و روایات چنین بر می آید که قرض الحسنه سنتی الهی و اسلامی است برای جلوگیری از فساد و تباهی بنام ربا .

علاوه بر موارد فوق باید گفت که سنت قرض الحسنه در صورت رفع موانع سر راه می تواند نقش موثری را در تحقق #اقتصاد_مقاومتی ایفا نماید.

عدم دسترسی آسان مردم به سیستم جامع اطلاعات صندوقهای قرض الحسنه ، فعالیت بسیاری از صندوقها با عنوان قرض الحسنه در عین عدم شفافیت در عمل و عدم پذیرش نظارت بانک مرکزی،پروسه طولانی اخذ مجوز صندوق قرض الحسنه از بانک مرکزی،رقابت ناسالم برخی بانکها در جهت کاهش اعتبار این صندوقها، عدم تمایل صاحبان سرمایه و ثروت برای فعالیت بانکی در این صندوقها،تفاوت در نوع و تعداد خدمات این صندوقها در مقایسه با فعالیت بانکها ، وجود سپرده قرض الحسنه در بانکها و عدم پرداخت تسهیلات قرض الحسنه و... از جمله موارد قابل ذکر می باشند.

نقش آفرینی قرض الحسنه بعنوان  کلید_واژه تحقق  اقتصاد_مقاومتی مد نظر مقام معظم رهبری و کاهش فساد اقتصادی سالهای نچندان دور ساختار بانکی کشور قطعا باید مورد توجه مسوولان بانکی کشور قرار گیرد.

از جان کلام  مراجع عظام تقلید و عالمان دینی نیز چنین بر می آمد که سیستم بانکی کشور برای رسیدن به  بانکداری_اسلامی تلاش نماید.ناگفته نماند که در سالهای اخیر شاهد عزم #دولت_یازدهم در جهت اصلاح سیستم بانکی هستیم و قطعا مردم شاهد ملموس و محسوس بودن این اصلاحات بوده و خواهند بود.

با نگاهی گذرا به زندگی وامداری مردم و می توان دریافت که پرداخت سود تسهیلات بانکی یکی از مولفه های زندگی بشری بوده و فرار از آن تا حدودی غیر ممکن یا دشوار است.برای مثال در نظر بگیرید که یک کارمند اگر اقدام به دریافت مبلغ 20 میلیون تومان تسهیلات با سود 18 درصد مصوب شورای پول و اعتبار و بازپرداخت 3 ساله نماید در پایان باید مبلغ 10 میلیون و 800 هزار تومان سود پرداخت نماید که این رقم معادل پنجاه درصد حقوق دریافتی در طول یکسال است.حال تاثیر زندگی وامدارانه را ارزیابی نمایید.

اشاره می شود که مطابق آموزه های دینی ،قرض الحسنه باید دارای شرایط چهارگانه زیر باشد:

1. قرض همراه با اخلاص باشد.

 2. با دل خوش و رضایت کامل باشد.

 3. قرض از مال حلال باشد.

 4. قرض مکتوب شود.

نکته:یکی از رسومی که اخیرا شاهد رواج اش هستیم ،تشکیل گروههای مردمی و صنفی قرض الحسنه با عنوان  قرعه کشی هستیم که تعدادی از مردم با پرداخت ماهیانه مبلغ معین اقدام به قرعه کشی و پرداخت وام بدون ضمانت و  بروکراسی بانکی می نمایند.

بنظر می رسد که این نوع فعالیت ها با هدف تامین نیاز مالی خانوارها و فرار از پرداخت سود بانکی و طی کردن سیستم اداری اتخاذ گردیده و در صورت حفظ اعتماد و اعتبار میتواند از قدرت نفوذ قابل توجهی برخوردار گردد.

رضا قموشی